مقدمه
ما در هنگام صحبت با ديگران علاوه بر حرف زدن اعمال ديگري نيز مانند خنديدن ، اشاره كردن ، نگاه كردن ، عصباني شدن و ... را انجام مي دهيم . تمام اين اعمال در ارتباط برقرار كردن ما با مخاطب تاثير داشته و گاهي بسياري از حرف ها را با چيزي غير از زبان بيان مي كنيم . يك صفحه وب نيز می بایست علاوه بر انتقال مطالب ، بتواند احساس طراح وب آن وب سایت را نيز بيان كند . اين كار را رنگ ها در طراحي وب انجام مي دهند . حس خشم ، محبت ، شادي و حتي اعتماد از طريق رنگ ها به بيننده منتقل مي شود .
اصل رنگ بندی و روانشناسی رنگها
یکی از اصول بسیار مهم و کلیدی در طراحی صفحات وب ، توجه به اصل رنگ بندی صفحات و استفاده از رنگ های مکمل و ترکیبی مطلوبی است که کاربران بتوانند بر اساس اصل سهولت و جذابیت صفحه ، به مشاهده مطالب آن بپردازند. این که چه رنگی متناسب سایت های وب است ، پرسشی است که کارشناسان وب خیلی پاسخ جامع و کاملی برای آن ارائه نکرده اند و کم تر متخصصات طراحی وب به مسئله روان شناسی رنگ ها در طراحی سایت توجه کرده اند.
بهترین رنگ نداریم !
در مدیریت نوین یک اصل پذیرفته شده وجود دارد که یک بهترین شیوه مدیریت در کار وجود ندارد. ترکیب و هماهنگی و استقرار یک نظام در رنگ بندی صفحات وب نیز چنین رویکردی دارد. این تجربه و نوع علاقه و هنر طراح وب بوده که صفحات وب سایت را جذاب و دلفریب و یا بی رنگ و لعاب می نمایاند .
نکاتی که می بایست در زمان طراحی گرافیک سایت در نظر داشته باشیم :
1- اثر روان شناسی رنگ ها
2- قابلیت خواندن متون صفحات سایت
3- رنگ متمم رنگهای انتخابی برای پشت زمینه ، گرافیک ها ، لینک ها و متون
4- وجود تطبیق رنگی بین لوگوها و آرم های صفحات با رنگ بندی متون و مطالب به کار گرفته شده
5- توجه به نوع مخاطب و بازدیدکننده بخش های مختلف سایت
سایتی مانند یاهو که روزانه میلیون ها مخاطب دارد و از صدها بخش متنوع تشکیل شده است ، برای هر بخش خود از یک چیدمان و رنگ بندی خاصی در طراحی صفحات پویا استفاده کرده است . مثلا بخش کودکان یاهو با بخش بازرگانی آن بسیار متفاوت است .
5 اصل مهم در استفاده بهینه رنگ ها در طراحی وب
1- رنگ ها اثر زیادی روی احساسات ما در 90 ثانیه اول دیدن می گذارند .
2- اثر رنگ می تواند بیننده را ترغیب به خرید یک کالا کند .
3- رنگ ها رفتار ما را در برابر یک موضوع فقط تشدید نمی کنند ، بلکه اثر خود را کاملا در رفتار ما نشان می دهند .
4- اثر گذاری رنگ در فرهنگ های مختلف گوناگون است .
5- هر رنگ به تنهایی یک پیام مخصوص به چشم بیننده می فرستد .
ارتباط رنگ به موضوع
یک اصل کلی وجود دارد که می گوید : در رنگ بندی یک صفحه ، باید به این موضوع توجه شود که این رنگ قرار است در چه صفحه ای و با چه موضوعی به کار رود ؛ یعنی اصل توجه به عملکرد و موضوع محوری سایت در رنگ بندی مطالب مهم است .
به هر حال توجه به کارکرد کد رنگ ها در طراحی صفحات وب از اهمیت زیادی برخوردار است . در ادامه این مطلب ، فقط قصد یادآوری نوع روانشناسی هر رنگ در مخاطبان از دید روانشناسان داریم و فعلا در مورد این که چه نوع رنگی برای چه سایتی مناسب است صحبت نمی کنیم ؛ اگر چه این توضیحات خود نیز بیان گر استنتاجات خوبی هستند که وب مسترها را در گرافیک سایت به خوبی هدایت می کند. به طور کل ، رنگ ها دارای خصیصه های خاصی هستند که در زیر به بخشی از این مولفه های موجود در رنگ ها اشاره شده است.
رنگ ها و معاني آنها
سفید : اشاره دارد به صداقت ، پاکیزگی ، صمیمیت ، ملایمت و معاصر بودن چیزی . سفید بهترین رنگ برای پشت زمینه ی صفحات وب است .
سبز : نشان تندرستی ، فراوانی ، حاصلخیزی ، آزادی ، شفا و بهبودی ، طبیعت ، پیشرفت ، حسادت و خونسردی می باشد .
رنگ سبز و سفيد با هم تركيب مناسبي بوجود مي آورند . اما در ژاپن يك گل ميخك صد پر سفيد نشان مرگ است و در چين كلاه سبز به معناي خيانت يك زن به شوهرش معني مي دهد . كلاه سبز با ميخك سفيد نمی تواند نشان زيبايي براي لوگوي يك شركت باشد . گرچه سبز رنگ آرامش بخش است (به همين دليل در بيمارستان ها استفاده مي شود) و همچنین رنگ سبز راحت تر از بقيه رنگ ها در چشم انسان آناليز مي شود . تركيب هاي گوناگون رنگ سبز معاني گوناگوني مي دهد .
زرد : خدا را شكر كه سايت هاي زرد رنگ زياد نيستند . با وجود اينكه رنگ زرد نشان از جمع شدگي و تمركز است ، اما بسيار سخت و مشكل در چشم آناليز مي شود . رنگ اطاق را زرد كنيد ؛ نتيجه اين مي شود كه بچه ها بیشتر گريه مي كنند و بزرگتر ها سريعتر عصباني مي شوند. رنگ زرد يك رنگ حسي و چشم فريب است و استفاده آن در ميزان كم بسيار جذاب و خوش ديد خواهد بود . نور خورشید ، گرمی ، خوشی ، نامردی ، ترسویی و حسادت حاکی از رنگ زرد است .
آبی : نشان امنیت ، اعتماد ، مسئولیت پذیری ، سرما ، ایمان ، وفاداری ، وابستگی وجاه و جلال است . آبی دومین رنگ عوام پسند است .
قرمز : براي افزايش فشار خون و سرعت ضربان قلب استفاده مي شود . افرادي كه در محيط قرمز كار مي كنند معمولا سريعتر كار مي كنند ، اما اشتباهاتشان در كار بيش از ديگران است . اين رنگ اميال دروني مثل اشتها ، بي قراري و تنش عصبي را افزايش مي دهد ؛ توانایی ، هیجان ، احساسات شدید ، سرعت ، خطر و تهاجم از اینگونه موارد هستند . این رنگ از بیننده توجه به خود را طلب میکند . به طور کلی این رنگ شدید ترین رنگ احساس است و ضربان قلب و تنفس را تسریع میکند .
بنفش : این رنگ نشانه ی وقار ، معنویت ، شاهانه بودن ، عیش و نعمت ، دارایی ، اعتبار و نفوذ ، سوگواری و مهارت می باشد .
نارنجی : نارنجی از سرزندگی و شوخی ، لذت و خوشگذرانی ، تعادل گرمایی ، تشویق کردن ، چالاکی و نیرو ، تحمل و بلند همتی حکایت می کند.
صورتی : این رنگ به ملایمت ، شیرینی ، ظرافت و زنانگی ، خوب بودن ، بی گناهی و پرورش کودک اشاره می کند.
نقره ای : سمبل سرما و علمی بودن است .
قهوه ای : تاثیر گذاری ، متانت ، توانگری مالی و کمک کننده بودن از خصیصه های این رنگ هستند . قهوه ای رنگ کره خاکی ماست و در طبیعت بسیار فراوان است .
خاکستری : این رنگ صمیمیت زیاد ، اعتبار و نفوذ و عملی بودن را القاء می کند .
سیاه : اشاره دارد به ظرافت ، قدرت ، دلیری ، شهامت ، فریبندگی ، شیطان ، مهارت و باستان .
تطابق طول موج رنگها
ايجاد يك سايت با دو رنگ آبي كمرنگ و قرمز كمرنگ ايده بسيار ضعيفي است. رنگ قرمز ملايم طولاني ترين طول موج را داراست و آبي ملايم كوتاه ترين را . هنگام نگاه كردن انسان به اين دو رنگ ، لنز چشم براي تنظيم زوم تغيير اندازه مي دهد . اما چون فركانس هاي رنگي اين دو رنگ با هم خيلي تفاوت دارد باعث خستگي چشم و ايجاد سردرد براي بيننده مي شود. بنابراین در ترکیب رنگ ها می بایست به فرکانس آنها نیز توجه نمود.
اصول رنگ هاي گرم و سرد
رنگ هاي گرم تشكيل شده اند از : زرد ، نارنجي ، قهوه اي ، زرد ، سبز ، نارنجي و قرمز . يعني رنگ هايي كه با پاييز در تعامل هستند . بطور كلي رنگ هاي گرم گرايش به هيجان و تكاپو دارند . بسياري از مردم مقدار كم از اين رنگ ها را مي پسندند .
رنگ هاي سرد عبارتند از : آبي ، سبز ، صورتي ، بنفش ، سرخابي ( آبي- قرمز - بنفش) . رنگ هايي كه بيشتر با بهار و تابستان در تعامل هستند . رنگ هاي سرد آرامش بخش هستند و محبوبيت بيشتري نزد مردم دارند . طراحي يك سايت با رنگ هاي گرم و سرد باعث گيج شدن بيننده شده و باعث مي شود سايت شلوغ و بي نظم و غير قابل اعتماد جلوه كند .
طراحان سايت معمولا متوجه نمي شوند كه تركيب رنگ هايشان گرم و سرد است . استفاده از چرخه رنگ ها مفيد است . دايره رنگ هاي اصلي (آبي و قرمز و زرد) و رنگ هاي ثانويه (نارنجي و سبز و بنفش) را نشان مي دهد . تركيب دو رنگ اصلي ، يك رنگ ثانويه مي سازد . تمامي رنگ ها از تركيب سياه و سفيد با رنگ هاي اصلي به وجود آمده اند .
همچنین رنگ های سبز و بنفش رنگ هاي واسط هستند كه نه گرم و نه سردند و بسته به ميزان رنگ قرمز يا زردي هستند كه در رابطه با رنگ آبي در آنها به كار رفته است . اگر رنگ آبي آن كم تر باشد بيشتر شبيه رنگ هاي گرم به نظر مي رسد .
عمل و عكس العمل
رنگ ها روي احساس ، ادراك و عكس العمل ما تاثير مي گذارند . يك بيننده با آگاهي از سايتتان وارد شده است ، حال شما بايد او را همچنان سر شوق نگه داريد. شما 8 الي 10 ثانيه وقت داريد تا او را از لحاظ بصري جذب كنيد. با استفاده از رنگ شما مي توانيد حس خوش آمد گويي و راحتي و اعتماد را به او منتقل كنيد . در صورتی که شما گرافيك هاي يك سايت را تغيير دهيد در اصل زبان گفتگوي تصويري آن را عوض كرده ايد و بدين سان است كه عكس العمل متفاوتي از بازديدكنندگان سايت سر مي زند .
انتقال حس ادراک از طریق رنگها
قرار دادن يك محصول كه با آب سر و كار دارد (مثل لباس شنا و ...) در زمينه بنفش و نارنجي قدرت فروش آن را كاهش مي دهد . رنگ هاي بنفش و نارنجي بطور سريع با آب و طبيعت ارتباط ندارند و يك ادراك غلط به بيننده منتقل مي كنند . قرار دادن همان محصول در رنگ آبي يا سبز باعث افزايش جذابيت آن محصول مي شود .
چه رنگ برای چه نوع سایت ؟
زمانی که قصد دارید برای طراحی وب سایت خود رنگی را انتخاب کنید ، می بایست در مورد بازار نهایی کار خود باندیشید . چه احساساتی را می خواهید برانگیخته کنید ؟ اول کمی درباره چشم انداز احساسی اهدفتان و همچنین پیامی که از راه دید می خواهید منتقل کنید ، فکر کنید ؛ سپس رنگ خود را انتخاب کنید! توجه داشته باشید که گرافیک صفحات وب نقش زیادی را در تاثیر پذیری مخاطبان داشته و Banne ، Logo و Header ها ، فوق العاده در تحکیم مفاهیم به مخاطبان وب سایت موثر خواهد بود.
سایت های دولتی و به طور کل سایت هایی با بازدیدکننده بسیار بالا معمولا از رنگ سفید برای زمینه صفحات ، رنگ آبی برای لینک های صفحه و رنگ بنفش برای لینک های مشاهده شده که به عنوان پیش فرض برنامه فرانت پیج نیز به کار می رود ، استفاده می کنند. . در تجارت سفید رنگ خستگی گیر و انرژی بخش است .
آبی : در تجارت به معنای ضمانت مالی است . سايت هايي كه از سايه هاي گوناگون آبي يا رنگ آبي و سفيد استفاده مي كنند ، بيشتر از بقيه مردم پسند به نظر مي آيند ؛ دلیل این امر این است که رنگ آبي آرامش ، استواري ، اميد داشتن و دانايي و بخشندگي را عرضه مي دارد . مردم ذاتا" به سايت هاي آبي رنگ سريعتر اعتماد کرده و متن هاي آبي رنگ بيشتر در ذهن مردم به ياد مي ماند . تركيب آبي و سفيد و بنفش نجابت و اصالت را در ذهن انسان مي سازد .
سبز : در تجارت بیانگر مقام و ثروت است. این رنگ در چشم ها راحت تر از همه رنگ ها دیده می شود .
زرد : در تجارت درخواست از نوع روشنفکرانه است و همچنین جهت تاکید مناسب می باشد . زرد باعث افزایش تمرکز شده ، سوخت و ساز را زیاد می کند . رنگ زرد سخت ترین رنگ برای چشم هاست .
تركيب سبز و زرد كمترين طرفدار را بين بازدیدکنندگان وب سایت ها دارد .
رنگ سبز پر رنگ در کنار سرمه ای ، جذابیت خاصی به سایت هایی با موضوع بازرگانی می دهد .
نارنجی : رنگ نارنجي باعث می شود اجناس گران قيمت در نظر افراد مناسب و خوب جلوه كند . نارنجي روشن تر سخت تر در چشم ديده شده و به عنوان متن ها و بك گراند صفحه پيشنهاد نمي شود . مقدار كمي نارنجي كمرنگ به جذابیت سایت شما کمک خواهد کرد.
بنفش : در تجارت به مفهوم بزرگ نشان دادن است . بنفش طرفداری از سبک های هنرمندانه نیز می باشد.
قرمز : در تجارت به معنی وام و بدهی است .
در طراحی سایت های کودکان ، از رنگ های خیلی شاد (نارنجی ، زرد ، سبز ، سفید و قرمز) استفاده می شود .
نقره ای : نشانه ی اعتبار و پرستیژ است ، این رنگ برای استفاده در سایت های هاستینگ و شرکت های معتبر مناسب است .
طلایی : نشانگر گران بودن و پرستیژ است . این رنگ مناسب سایتهایی با مضمون طلا و جواهر می باشد.
صورتی : سایتهای عاشقانه ، کودکان و بانوان با این رنگ هماهنگی دارند.
خاکستری : در تجارت به معنای سنت گرایی است .
سیاه : مشکی برای رنگ متن روی یک پس زمینه روشن ایده آل است. این رنگ به عنوان رنگ پس زمینه چشم را خسته می کند . سایتهای هک و سایت های شخصی مشمول این رنگ می شوند و همچنین سایت هایی که بیش تر جنبه شخصی دارند ، از رنگ های مکمل استفاده می کنند.
سايت هايي كه اصطلاحا" سايت هاي رنگين كماني هستند و از همه جور رنگ در هم استفاده كرده اند كمترين زمان بازديد توسط بيننده ها را دارند و بيننده خيلي سريع از اين سايت ها خارج مي شود ، زيرا چشم براي ديدن رنگ هاي گوناگون زوم هاي گوناگوني انجام داده و زود خسته مي شود . (سايت هايي كه رنگ سفيد در آنها غالب است و مقدار خيلي كمي از ديگر رنگ ها در آن در بخش هاي گوناگون ديده مي شود جزو اين دسته نمي شوند) . هر چه تعدد رنگ ها كم شود مدت زمان ماندن بازديد كننده در صفحه زياد مي شود.
يك نكته در استفاده از رنگ هاي گوناگون این است كه حداكثر از 5 رنگ استفاده كنيد که همگي از رنگ هاي گرم يا سرد باشد و زمينه را سفيد بگذاريد . اين ترکیب رنگ چشم ها را خسته نکرده و سايت هاي كودكان كه مي خواهند با استفاده از رنگ هاي گوناگون محيط شادي را ايجاد كنند اگر از اين روش استفاده كنند موفق ترند.
